MARIANO RELVAS AMARAL MARFO

BALI LIAFUAN BALI ISISN LOLON NO SALA LIAFUAN BODIK ISISN LOLON

Wellcome Relvasblogger

Imagem Soke MOru

Foto Hamutuk Ho Belun Soke Moru Sira

Desenhu Sertifikadu

Aprende Desnhu Sertifikadu

Aktividades Hafini

Seting Mikrotik iha Tasi Tolu

Aktividades Hafini

Seting Mikrotik iha Tasi Tolu

Referesing

Hamutuk Ho Familia Iha Kaitehu

Saturday, November 23, 2019

Matadalan PHP(Hyper Text Processor)

09.11    No comments

 PHP(HYPER TEXT PROCESSOR)
PHP hanesan linguagem programasaun ida ne'ebe kuda no rai iha html nia laran. php dalabarak utiliza hodi dezemvolve web dinamiku,no mos utiliza hodi konstrui CMS.PHP ne'e rasik dahuluk hari husi matenek nain ida ho naran Rasmus Lerdorf iha tinan 1994.

php mos hanesan linguagen programasaun script-server side ne'ebe dezemvolve ho web dinamiku.tamba ne'e ita hanaran server-side tamba php prosesa iha komputador ka laptop liu husi server.

Aplikasaun saida deit mak ita presisa hodi utiliza iha linguangem programasaun ne'e nia laran mak hanesan:
1.      Aplikasaun PHP
2.      Web server
3.      Baze de dadus ka mysql
4.      Editor(text-editor,sublime-text,notepad++ nst).
5.      Mysql editor(phpmyadmin,mysql front no sira seluk tan) 
6.      Web browser(firefox,crome. nst)
Ba Aplikasaun PHP- MyQSL- PhpMyAdmin, mosu Distribuisaun barak ona ne’ebe mak ho Pakote kedas ho aplikasaun tolu ne’ebe mak iha Leten neba. Katak halo Instalasaun dala ida maka automatikamente Aplikasaun tolu ne instala hamutuk
ona, hanesan Xampp, PHPTrial, Appserv, Vertrigo, Wamp no sira seluk tan.
instal apache,php no mysql uza Xamp iha linux mint
  prosesu instalasaun apache,php no mysql dala ida deit utiluza Xamp.
Maneira restart apache no mysql liu husi terminal linux.
·         klik menu start 
·         hili system tools
·         depois klik iha terminal
·         hanesan imagem tuir mai 
 
kuandu klik ona iha terminal sei mosu hanesan imagen tuir mai.

fsaddasd


bainhira mosu oan terminal tuir mia ita sei ketik instrusaun hanesan tuir mai ne'e:
1.      sudo su
2.      ense password *********



Friday, November 22, 2019

Influensia Motivasaun Servisu


Influensia motivasaun no disiplina servisu ba produtuvidade ba Professores Ensinu Basiku
Monografia













Husi
Nome                  :  Bruno Amaral Suri (2016.05.01.009)
Faculdade           :  Economia  e  Gestão
Departamento    : Gestão
Semestre             :  VI
Cadeira               :  Metodologia De Investigação ciêntifica


UNTL
2018


Kapitulu I
Introdusaun
 1.1 Antensedente
       Iha ita nia rain ida ne’ebe maka tama ona ba iha era ida ne’ebe mak nakonu ho globalizasaun ida ne’ebe ita adpta liu husi teknologia sira ne’ebe maka iha ona ho nune’e maka ita mos presija atu hodi  hasa’e kualidade ba iha ita nia edukasaun iha Timor Leste ne’ebe maka sai hanesan fator ida ne’ebe maka importante tebes ne’ebe sai hanesan mehi ida ba iha ita nia rain ida ne’ebe  maka hakerek mos iha ita nia Konstituisaun RDTL.
     Motivasaun sai hanesan komseptu ida ne’ebe mak ita uza hodi suporta ita liu husi ita nia komportamentu. Atu fo motivasaun sei la dook husi planu atu hodi koresponde ba iha nesesidade hanesan matria no mos immaterial hodi koresponde ba nesesidade neebe maka inklui iha buat hirak nee maka nesesidade fisiku I no mos sentimentu hakmatek ida neebe mak sei enkorja ba profesor hodi halao asaun ka servisu ho nesesidade neebe maka iha relasaun ho nia nesesidade interkomunikasaun iha grupu ka iha sosiadade ida neebe mka diak. Ho nunee maka motivasaun sai hanesan objetivu ida ba iha individu ida liu husi ninia hahalo neebe maka nia iha tamba motivasaun ida husi profesor ba alunu mos hanesan korajen neebe ho haforsa nia hanoin atua hakasaan ba estuda iha eskola nee rasik. Motivasaun mos sai hanesan fator id neebe maka bele ajuda estudante hodi halo ninia estudu
    Estudante neebe maka iha motivasaun neebe maka boot ida sei iha mos ninia disiplina neebe maka makaas ida neebe mosu mai iha ninia an ho nunee maka sei halonia hatenek ka komtrola ninia an hanesan buat neebe maka iha liu husi regulamentu ida neebe  mak iha
Iha prosesu aprendijajem disiplina hanesan problema ida neebe maka importante tebes, se kuandu la iha ninia konsiensia  se kuamdu la iha implementasaun regulamentu ida neebe maka iha antes ona maka sei la atinji nia tarjete neebe maka iha.
Estudante sira presija iha atitude ida liu husi disiplina neebe maka hetan liu husi treinamentu sira atu nunee hodi bele ajuda oinsa maka estudante nee bele kontrola ninia an iha ninia attitude sira neebe maka nia hatudu ba iha ninia kolega ho mos ba iha professor sira iha fatin neebe maka nia eskola ba.
    Disiplina bele mosu liu husi treinamentu, liliu iha nivel edukasaun nia neebe mak hetan iha familia nia laran neebe maka ita hetan komesa sei kiik too boot ho nunee mak disiplin desenvolve too diak liu iha moris loro-loron nian.
 Desesnpenu hanesan resultadu servisu neebe mak bele hetan liu husi ema ruman ka grupu balun iha organizasaun, liu husi autoridade no responsabilidade  ida-idak liu husi esforsu atu hetan nia objetivu organizasaun relevate neee legal la kontra lei no akordu ho moral ka etika.
 Desenpeun idividual mak elementu basiku husi desenpenu organizasaun no hodi impor desenpenu induvidu ida-idak neebe maka iha relasaun ho komportamentu individual. Baseia ba iha opiniaun iha leten bele ita bele konklui katak desenpenu profesor mak resultadu servisu neebe mak bele atinji husi profesor ida iha instituisaun edukasaun nian hanesan ho devers no responsabilidade atu hodi atinji objetivu edukasaun. Tmba nee liu husi problema neebe mak iha iha hau hakarak foti topiku ”Influensia motivasaun no disiplina servisu ba produtuvidade ba Professores Ensinu Basiku”

 1.2 Formulasaun Problema.
Basia ba introdusaun iha leten mak problema sira mak hanesan tuir mai ne’e:
Sera ke iha influensia signifikativu ba iha motivasaun no disiplina komforme husi konkordansia husi husi desnpenu profesor nian iha
Fator ida neebe mak fo influensia hodi domina ba iha desenpenu professor iha…

 1.3 Objetivu no benefisiu hakerek.
Baseia ba iha formula problema sira iha leten nee mak objetivu husi peskija ida nee mak hanesan tuir mai nee;
Hodi hatene influensia signifikativu ba iha motivasaun no disiplina komforme husi konkordansia husi
Hodi hatene influensia Fator ida neebe mak fo influensia hodi domina ba iha desenpenu professor iha…

 1.4 Benefisiu peskija
Resultadu pskija ida ne espera ktak iha benefisiu:
Iha peskijaida nee hare b iha rekursu umanu neebe maka iha li-liu ba iha instituisaun edukasaun nian ka ida neebe maka sei iha relasaun ho desenpenu atu nunee ble ajuda desenvolve ita nia rai.
1.      Fo kontribuisaun li-liu hanoin ba iha prefesores sira iha Ensinu Basiku..
 1.5 Limitasaun problema
Iha atu-apresentasaun nian nee iha limitasaun ba iha problema neebe mak atu hare ida nee kuidadu atu prbleba nebe mak atu diskuti la sese husi problema nebe maka atu peskija iha nee no la ses an husi Influensia motivasaun no disiplina servisu ba produtuvidade ba Professores Ensinu Basiku..


1.    Memberikan konstribusi pemikiran kepada para guru di Ensino Basico Central Classe II dan III Ano Distrik Ermera Tahun Ajaran 2015 yang terus membangun prestasi belajar demi kecerdasan bangsa.





Kapitilu II
Revisaun Literatura

2.1  Defisaun jeral konaba Motivasaun
Motivasaun mai husi liafuan motif neebe maka signifika forsa neebe maka ajuda ita ema hodi halao buat ruman.
Kuadru Hanoin
Iha nee atu desenvolve variavel independen no variavel dependete bele hare liu husi desenu iha kraik nee:
 









Proposta Fatumea

Fatumea belulik Leten









KAPITULU I

INTRODUSAUN

1.1. Antesedente
Setor agrikultura importante tebes atu hamenus nivel kiak, seguransa alimentar no hasa’e dezenvolvimentu ekonomia iha area rural mai to’o nasaun. Realidade moris agrikultor Timor-Leste iha area rural ladun la’o ho diak sei minimu liu, sira sei menus edukasaun,  informasaun, teknolojia no merkadoria tanba ne’e mak produsaun ne’ebé sira hetan ladun maximu liu. Sira laiha mudansa ba sira nia aan, ho ida ne’e mak fo impaktu ba sira menus kapasidade/kbiit atu domina siensia-siensia, teknolojia ne’ebé  mak bele hodi hasa’e produsaun Batar.  Hasa’e produsaun batar sai hanesan prioridade atu atinje objetivu dezenvolvimentu iha setor agrikultura. Agrikultura nuudar setor prinsipal ba ai han no ba empregu no buat seluk ne’ebe bele ajuda hadi’a populasaun sira nia moris.
Subsidiu hanesan pagamentu ida hosi Governu ba konsumidor, distribuitor no konsumidor mezmu iha komunidade tau fiar ne’ebe metin. Emjeral definisaun Subsidiu hanesan prenda osan ida hosi Governu ne’ebe mak ho ninia objetivu hodi ajuda no hala’o atividade ba desenvolvimentu ba ema agrikultor no kbi’it laek sira ne’ebe maka tau importansia tebes hodi fahe ba sira nia nesesidade presiza no la espera atu hala’o sira nia atividade wainhira laiha ajuda hosi Governu. Subsidiu ita bele hatete mos hanesan fundus sosial ne’ebe ajuda hanesan transferensia osan ou sasan ne’ebe maka iha fo ba komunidade sira utiliza no kuidadu iha tempo naruk. Subsidiu bele hanesan mos forma  politika proteksionizmu ou impede ba komersiu ( trade barrier) ho maneira sai hanesan sasan  no serbisu domestiku ho ninia karakter kompetitif kona ba sasan importasaun. Subsidiu iha ninia kategoria no maneira oioin, depende razaun kontrariu iha subsidiu, simu sorin no fontes finansiamentu subsidiu bele hosi Governu, konsumidor, resepsaun impostu, no seluk seluk tan. 
Covalima hanesan Munisipiu ida ne’ebe ho nia Luan Area hamutuk 1198.58 km2 ne’ebe hamutuk populasaun 64,135 maka moris iha Munisipiu Covalima maioria moris hanesan vida agrikultor ( DGE, 2015). Iha fatin refere  potensialidade boot tebes iha area Agrikultura hanesan; Batar, hare, fore-rai, Liis mean, Fore mungo, Pateka no produtu seluk-seluk tan, tamba ne’e  agrikultor sira iha covalima ladun  tau importansia atu hodi hasa’e ba produsaun batar. Realidade hatudu katak agrikultor iha Posto administrativu Fatumea, Municipio Covalima maioria sira halo kultivasaun ba produsaun Batar Aleinde ne’e agrikultor sira hakiak mos animal, no sira seluk tan.
Postu Administrativo Fatumea hanesan Postu ida ne’ebe mak iha potensial tebes ba area agrikultura liliu kultivasaun ba Batar, Aifarina, Talas hanesan mos hortikultura Liis mean, Liss Mutin no seluk tan, agrikultor sira iha fatin refere  barak mak halo kultivasaun ba produsaun ida ne’e, maibe sira sei menus koñesimentu oinsa produsaun ne’ebe mak iha bele hetan kuantidade aas. Bazeia ba introdusaun ne’ebé mak mensiona iha leten katak agrikultor sira iha Posto Administrativu Fatumea, Municipio Covalima, oinsa sira bele  hatene impaktu subsidiu ba produsaun Batar nune’e bele hetan kuantidade produsaun ne’ebe aas, atu sira bele halo kultivasaun ba produsaun batar entaun presiza iha informasaun, motivasaun , ideia ou hanoin ne’ebé  maka di’ak atu nune’e  sira bele hodi  adapta  ou hatoman an  no koñese di’ak liu tan, hodi bele hasa’e kuantidade produsaun ne’ebe diak.
1.2. Objetivu Peskiza
Objetivu hosi peskiza ida ne’e mak hanesan;
Atu hatene impaktu Subsidiu Veteranus, ba Produsaun Batar iha Postu Administrativu  Fatumea, Municipio Covalima.
1.3. Formulasaun Problema
Oinsa impaktu hosi Subsidiu Veteranus, ba produsaun Batar iha Posto Administrativo Fatumea, Municipio Covalima.
1.4. Limitasaun Problema
Iha proposta peskiza ida nee peskiza nain sei hare liu ba Impaktu Subsidiu Veteranus ba produsaun Batar iha  Postu Administrativu Fatumea, Municipio Covalima.


1.6. Benefisiu
Liu husi proposta ida nee, ha’u nu’udar peskizador espera katak sei fo benefisiu mak hanesan:
Ø  Ba peskizadora na’in; bele aumenta hau nia kapasidade, konesimentu no sai hanesan evidensia ida mai hau,atu hodi bele hetan Diploma lisensiatura iha Fakuldade Agrikultura, Departamentu Agro Sosiu - Ekonomia.
Ø  Ba agrikultor; Sai hanesan informasaun no motivasaun, atu tulun agrikultor sira hodi tau sira nia ideia, hanoin atu nunee bele hasa’e produsaun hare.
Ø  Ba akademika; sai hanesan kontribuisaun informasaun, hanoin ne’ebé mak sei sai hanesan referensia ida no bele peskiza fila-fali hodi responde ba problema ne’ebé mak sei hasoru iha sosiedade no akademika iha nasaun Timor-Leste.
Ø  Ba governu; sei sai hanesan instrumentu no informasaun, hanoin ruma  ne’ebe sai hanesan sasukat ba sistema dezenvolvimentu iha nasaun Timor-Leste.

1.7. Originalidade Peskiza
Iha peskiza ida ne’e, primeira ves foin hala’o hosi Peskizadora ho nia titulu mak : Analiza impaktu Subsidiu veteranus ba Produsaun Batar ( Zea Mays) iha Postu Administrativo Fatumea, Municipio Covalima. Peskiza ida ne’e seidauk hala’o hosi ema ka peskizador seluk, ho nune’e peskiza ne’e sai hanesan obra ba dahuluk hosi peskizador.








KAPITULU II
REVIZAUN LITERATURA NO FUNDAMENTU TEORIA
2.1. Revizaun  Literatura
2.2.1. Subsidiu
Subsidiu hanesan osan reserva no rekursu ida ne’ebe mak Governu suporta ba ema hodi hala’o atividade ida, Haktuir Habib Nazir (2004). Subsidiu hanesan pagamentu ida hosi Governu fo ba konsumidor,distribuitor no konsumidor mezmu iha komunidade tau fiar ne’ebe metin. (ezemplu, hanesan rezultadu hosi operasaun ne’ebe mak laiha benefisiu kontinua) ou aumenta folin ba produtu deit ka haforsa to’o emprega ba traballador ne’ebe mak serbisu maka’as (hanesan iha kazu subsidiu selu/paga).
Emjeral definisaun Subsidiu hanesan prenda osan ida hosi Governu ne’ebe mak ho ninia objetivu hodi ajuda no hala’o atividade  desenvolvimentu ba ema agrikultor kbi’it laek sira ne’ebe maka tau importansia tebes hodi fahe ba sira nia nesesidade presiza loron-loron no la espera atu hala’o sira nia atividade wainhira laiha ajuda hosi Governu. Timor-leste agora dadaun iha subsidiu barak mak hanesan: Subsidiu (Idosus, Bolsa da Mae, Martires, veteranus nst.
2.1.2. Veteranus
Veteranus mak hanesan ema ne’ebe iha tempo liuba luta no serbisu maka’as, sira iha esperiensia kona ba area militar nian, sai hanesan mos ema profisional ne’ebe mak esforsu an maka’as no iha tempo neeba siraa mos estuda iha area ne’ebe mak dificil tebes no ema hotu nee mak hanaran veteranu. Veteranu mak iha tempo barak liu serbisu ou ezekuta sira nia funsaun iha kualker atividade.




2.1.3. Batar
Batar ho naran latin  bolu Zea mays sai nu’udar ai-han ne’ebe importante tebes  no hanesan seguransa ai-han ba to’os nain sira iha Timor-Leste. Batar (Zea mays) katak produsaun alimentar  ida ne’ebe inportante ba Mundo, Batar hanesan enerjia karbonu no mos sai hanesan hahan ne’ebe baziku. Batar hanesan tipu produsaun alimentar ida ne’ebe musan no hosi familia du’ut, batar laos deit hanesan enerjia karbonu maibe sai hanesan aihan ba animal (karau, kuda) no mos bele halo uut hanesan ho liafuan seluk bolu maizena.

2.2. FUNDAMENTU TEORIA
2.2.1.  Teoria Produsaun
Tuir Matenek nain Soekartawi,(2003; 14) hatete katak, rezultadu ikus hosi prosesu produsaun sai hanesan produtu ou output. produtu no produsaun iha parte agrikultura nia variavel ne’ebe kauza hosi kontralizasaun kualidade, ida nee hateten katak iha parte agrikultura ne’ebe ho manutensaun ne’ebe mak diak ho ninia impaktu. Produsaun maka kombinasaun no kordenasaun material no enerjia sira (input ka rekursu), iha rejultadu produsaun (output) (Bruce 1996). Agrikultor hanesan implementasaun, sira espera deit ba produsaun ne’ebe maka aas atu nunee bele hetan rendimentu ne’ebe maka aas mos. Tamba nee agrikultor sira utiliza enjia, fundus no instrumentu produsaun baziku hodi hetan produsaun ne’ebe maka sira espera, kadaves produsaun ne’ebe sira fornese lolos ki’ik liu no kontrariu ho produsaun ne’ebe sira fornese boot liu, (Suratiyah 2006).
Prosesu produsaun hanesan produto output no produto ou produsaun iha area agrikultura ou seluk hetan tipu oi-oin ho nia impaktu tanba diferensa kualidade. Ho komprensaun kualidade ne’ebe di’ak, no hala’o ho di’ak, (Soekartawi, 2003). 
Definisaun produsaun tuir tekniku hanesan prosesu ida ezekuta rekursu-rekursu ne’ebe maka preparadu ona ho espera hodi hetan rezultadu ne’ebe boot liu sakrifisiu hotu. Enkuantu konesimentu produsaun tuir ekonomia maka prosesu apresentasaun rekursu hotu ne’ebe preaparadu hodi hetan rezultadu ne’ebe garante tuir kuantidade, kualidade maneja ho di’ak atu nune’e iha prosesu merkadoria. Produsaun bele hatete efisiensia wainhira uza input ne’ebe ki’ik –ki’ik atu hetan output ne’ebe boot, siknifika katak komparasaun entre output no input ne’be ho valor aas hatudu katak  produsaun maksimum hanesan, (Bruce dan Robert, 1996).
Mosher ,(2002), Ho nia definisaun katak Prosesu produsaun bele la’o wainhira kriteria ne’ebe prezisa hanesan ai-horis, animal, ho peskas. Kriteria nee konesidu liu ho naran fator produsaun.
Tuir hakerek na’in Soekartawi, (2003;14) hateten katak rezultadu ikus hosi prosesu produsaun sai hanesan produtu ou output. produtu no produsaun iha parte agrikultura nia variavel ne’ebe kauza hosi kontralisaun kualidade, ida ne’e hateten katak iha parte agrikultura ne’ebe ho manutensaun di’ak no ninia impaktu.
2.2.2. Teoria Kultivasaun
Tuir Soekartawi,(2005), Kultivasaun hanesan siensia ne’ebe aprende kona ba oinsa ema atu aloka rekursu natureza ne’ebe efisien ho efektivu, atu hetan vantagen ou rendimentu ne’ebe aas ho orsamentu ne’ebe ki’ik. Ho ida ne’e mak nesesidade ne’ebe aprova sei hakle’an ou laos deit iha area produsaun maibe mos iha area seluk ne’ebe maka tenke sura.
Soekartawi, (2002) Kultivasaun hanesan siensia ida ne’ebe aprende oinsa ema atu aloka rekursu natureza  ho efetivu no efisien atu hetan vantagen ne’ebe aas ba tempo ne’ebe mak iha. Ho liafuan efetivu wainhira agrikultor aloka rekursu ne’eb sira iha no domina ho di’ak, ho liafuan fo rezultadu di’ak wainhira utiliza rekursu ne’e atu hodi hetan gastus (output) ne’ebe boot liu fali rendimentu/osan tama (input).
2.2.3. Teoria Rendimentu
Rendimentu Kultivasaun hanesan diferensa entre orsamentu hotu ne’ebe simu, ne’ebe gastus durante prosesu produsaun. Definisaun seluk hatete katak rendimentu estabelese hosi rendimentu likidu ho rendimentu bruto. Rendimentu Likidu katak diferensa entre valor input ho output ho signifika hanesan rezultadu produsaun hotu ne’ebe simu ou iha kultivasaun nia laran, hodi fo valor ho osan ne’ebe hamenus fali ho orsamentu-orsamentu iha Prosesu Produsaun ba dala ida. No Rendimentu Bruto hanesan rezultadu tomak ne’ebe hetan iha prosesu produsaun dala ida molok  hamenus fali ho orsamentu-orsamentu ne’ebe gastus durante prosesu produsaun ne’e la’o (Soekartawi, 2002).
Rendimentu agrikultor presiza bazeia ba deklarasaun baziku maka hanesan situasaun ne’ebe simu ho situasaun ne’ebe gastus iha tempo ne’ebe mak iha, jeralmente gastus inklui kustu fiksu ho nia total orsamentu hotu. No simu fali katak rezultadu entre produsaun ho presu pursentu baziku. Iha kontinuasaun hatete katak rendimentu kultivasaun hetan hosi parte kultivasaun tomak mai hosi rezultadu fa’an nian, troka ou gosta fila– fali. Rendimentu agrikultor fahe ba oin rua ; Rendimentu familia agrikultor hanesan rendimentu ne’ebe hetan diak hosi kultivasaun ou kultivasaun hosi produsaun liur.No rendimentu agrikultor hetan difensia hosi rezultadu output ho orsamentu hotu ne’ebemgasttus iha prosesu Produsaun hosi atividade kultivasaun,(Mubyarto ,1986).
2.2.4. Teoria Merkadoria
Merkadu hanesan atividade hotu-hotu ne’ebe mak iha no nia objetivu atu hodi aselera lailais serbisu ou sasan hosi produser ba iha konsumidor, (Hasyim,1994).  Merkadu hanesan prosesu atividade ema nian ne’ebe mak satisfaz no iha mudansa tuir nesesidade presiza. Haktuir Nitisemito (1981) no Hasyim ,(2003).
Tuir matenek na’in Philip Kotler hatete katak iha livro Marketing management, Eleventh edition, nia iha diferensa definisaun mekkadu Diferensa definisaun merkadu iha aspeitu rua mak hanesan aspeitu sosial no aspeitu manajerial. Definisaun sosial mak komunidade ne’ebe mak utiliza regulamentu merkadu barak liu mak diriji hosi komunidade, “ fo estandar moris ida ne’ebe mak aas” (Kotler, 2003).
Merkadu hanesan prosesu manajerial ne’ebe mak individu no mos grupo ne’ebe hetan buat ne’ebe mak sira presiza kria no hodi troka produtu- produtu ida ho produtu sira seluk ,(Koller no Amstrong, 2008). Merkadu hanesan prosesu analisa, planu, implementasaun, koordenasaun no kontrola programa merkadu ne’ebe mak inklui produsaun, presu, Promosi, no distribuisaun hosi produsaun, serbisu ne’ebe ho justu no iha benefisiu ba merkadu,(Boyd, Walker, Larreche, 1998).  
Tuir matenek na’in Hermawan Kertajaya hatete katak iha Livro Rethinking Marketing, Merkadu mak hanesan estratejia negosiu ne’ebe mak iha objetivu no nafatin satisfasaun ba iha stakeholder prinsipal mak hanesan: Klientes, no ema ne’ebe iha organizasaun ida, (Hermawan Kertajaya, 2004).

2.2.5. Estrutura Hanoin
 







                             =  Lina impaktu                       

2.2.6. Hipoteza
Bazeia ba Introdusaun, Formulasaun Problema, objetivu no estrutura hanoin hipoteza ne’ebe foti deskonfia katak impaktu  subsidiu Veteranu ba Produsaun Batar ninia kuantidade produsaun sei la sa’e.






KAPITULU III
METODOLOJIA PESKIJA
3.1. Metodu Baziku
Metodu baziku ne’ebe utiliza iha peskiza ida ne’e nu’udar metodu deskretivu katak metodu ida ne’ebe sentralija aan bele rezolve problema atual ne’ebe iha tempu agora, no bele rejolve problema atual refere liu hosi etapa atividade ne’ebe inklui hanesan; kolleta dadus, konbina(haloot), analiza, interpretasaun no halo konkluzaun. Ou metodu deskritivu katak metodu ida ne’ebe halo dezenu tuir sistematika bazeia ba fator-fator akuzasaun kona ba atetude hahalok ne’ebe sei relasaun ho fenomena ou akontesimentu hodi buka tuir/halo investigasaun to’o tempo agora ( Nasir, 2003).
Peskiza deskritivu nia funsaun hodi fo esplikasaun faktus kona ba problema ne’ebe sira hare’e ho di’ak-di’ak tuir buat ne’ebe iha, mos fo esplikasaun kona ba situasaun ne’ebe akontese ka fo esplikasaun kona ba situasaun ka fo relasaun entre fenomena, provasaun hipoteza-hipoteza, halo prediksaun no implementasaun problema ida ne’ebe hakarak halo nakfera (Nawawi 2003, Singarinbun no Effendi 1989).

3.2. Metodu Determina Fatin Peskiza
Determina fatin peskiza utiliza metodu “purpusive sampling”, katak teritoriu ne’ebe la ho intensaun atu hili sai fatin peskiza ne’e ho tetu katak Postu Administrativu Fatumea, Municipio Covalima iha potencial ba area agrikola Batar nian no parte seluk maka populasaun depende deit sira nia moris ba iha agrikula batar nian (Usman Rianse, 2012).






3.3. Metodu Foti amostra
Metodu foti amostra iha peskiza ida ne’e halo ho (simple random Sampling). Random Sampling katak aletoria simples maka hanesan amostra ne’ebe maka foti no fahe tuir kategoria hodi nune’e kada uniku peskizador hosi populasaun iha oportunidade ne’ebe hanesan hodi hili sai amostra, bainhira amostra bo’ot ne’ebe peskizador sira hakarak ne’e diferensia, maka oportunidade bo’ot ba peskizador atu hili mos diferensia.

n =             N     
           N. d2 +1

Deklarasaun:
n = sasukat ba amostra
N = sasukat populasaun
D = valor kritiku (kritis)
1 = konstanta

3.4.  Metodu kolleta dadus
3.4.1. Tipu Dadus
Tipu kolleta dadus iha peskiza ida ne’e maka hanesan tuir mai ne’e:
a.       Dadus Primariu mak dadus ida ne’ebe hetan direitamente liu hosi intrevista rasik ho respondente halo perguntas no questionariu, (Purwanto, 2011).
b.      Dadus sekundariu mak dadus ida ne’ebe hetan hosi rekursu-rekursu livru, arkivu-arkivu, internet, no dokumentu-doumentu ne’ebe relevante ho peskiza ida ne’e, (Usman, 2012).




3.4.2. Tekniku Foti dadus
Tekniku foti dadus hanesan tekniku ida ne’ebe hodi hetan problema ne’ebe mak formula ona. maka atu hetan dadus ne’ebe espera, hakerek nain utiliza metodu foti dadus hanesan tuir mai ne’e:
a.       Tekniku observasaun katak observa direitamente ba objetu peskiza hodi hare atividades ne’ebe la’o hela.
b.      Tekniku intervista katak tekniku ida ne’ebe utiliza atu hetan informasaun liu hosi perguntas no responde diretamente ho agrikultor.
c.       Tekniku hakerek katak tekniku ida ne’ebe utiliza hodi hakerek resposta hosi amostra tuir perguntas ne’ebe maka peskizador hato’o.

3.5. Metodu analiza dadus
Iha peskiza ida ne’e metodu analiza dadus sei uza metodu deskritivu tanba analiza deskritivu hanesan metodu ida ne’ebe mak utiliza hodi deskreve rezultadu peskiza nian bazeia ba tabela ka grafiku ruma, nune’e bele deskreve no analiza rezultadu refere, (Sugiyono, 2012).








3.6. Konseitu Operasional
Ø  Batar ho naran latin bolu zea mays sai nu’udar ai-han ne’ebe importante tebes no hanesan seguransa ai-han ba to’os na’in sira iha Timor-Leste.
Ø  Agrikultor batar Agrikultor sira ne’ebe mak kuda batar, bele kuda iha rai tetuk ka rai aas nafatin fo produsaun ne’ebe di’ak.
Ø  Subsidiu mak hanesan osan reserva ida ne’ebe mak governu fo ba ema hodi hala’o atividade ida.
Ø  Veteranus mak hanesan ema ne’ebe iha tempu liuba luta no iha esperiensia kona ba area militar nian.
Ø  Rezultadu Produsaun katak rezultadu hosi atividade kultivasaun batar.
Ø  Rendimentu katak Rezultadu total produsaun ne’ebe iha durante kultivasaun batar, bele fa’an ou bele konsumu iha uma laran.
Ø  Produsaun mak Resultadu ikus hosi atividade kultivasaun batar nian, no rezultadu ne’e depende mos ba iha prosesu atividade ne’e, rezultadu di’ak ou ladi’ak depende ba iha prosesu atividade ne’e nian.










Referensia
Abdi, Usman Rianse. 2012. Metodologi Penelitian Sosial dan
Ekonomi, Bandung:Alfabeta
Bruce dan Robert, 1996 Pembangunan pertanian , PT. Rraja Grafindo Persada, Jakarta.
Hadari, Nawawi. 2003. Metode Penelitian Bidang Sosial. Gadjah Mada
University Press, Yogyakarta.
Hermawan Kartajaya. (2004). Marketing in venus. Jakarta: PT. Gramedia
            Pustaka Utama.
Hasyim, Ali, I. 1994. Tataniaga Pertanian. Buku Ajar. Fakultas Pertanian
            Universitas Lampung. Bandar Lampung.
Hasyim, Ali. I, 2003. Pengantar Tataniaga Pertanian: Diklat Kuliah Fakultas
            Pertanian Universitas Lampung. Bandar Lampung.                                              
Habib nazir, 2004, Ensklopedia Ekonomi, kaki langit, Jakarta.
Kotler, Philip dan Gary Amstrong. (2008). Principles of Marketing. New Jersey:
Pearson international Edition-prentice Hall.
Kotler, Philip. (2009). Marketing Management. New Jersey: Pearson international
            Edition-Prentice Hall.
Muhidin, 2007, Analisis Kebijakan  Pemerintah Terhadap Subsidi Pupuk pada tanaman padi di
            lampung (skripsi), Fakultas Ekonomi, Universitas lampung lampung.
Mosher, 2002. Mengerakkan Dan Menbangun Pertanian, Jasakuna. Jakarta.
Moh, Nasir. 2003. Metode penelitian penerbit Ghalia Indonesia.
Purwanto, M. Ngalim, 2011. Psokologi pendidikan, Bandung: PT Remaja
Rosdakarya.
Sugiyono. 2012. Metode Penelitian kuantitatif kualitatif dan R&D. Bandung:
Alfabeta.
Soekartawi. 2002. Analisis Usahatani. Jakarta: Universitas Indonesia.